خبرگزاری آریا -در روزهایی که بحرانهای زیستمحیطی و اقتصادی همزمان گریبان کشور را گرفتهاند، سخنان اخیر رئیسجمهور درباره احتمال جیرهبندی آب در تهران و ضرورت مدیریت بهتر منابع طبیعی، بار دیگر نگاهها را به سمت ناکارآمدیهای ساختاری در حوزه حکمرانی آب معطوف کرده است. اما آنچه بیش از خود بحران نگرانکننده است، نوع مواجهه با آن و راهحلهایی است که گاه بهجای تدبیر، رنگوبوی تسلیم دارند.
دکتر پزشکیان در اظهاراتی صریح، از احتمال جیرهبندی آب در تهران از آذرماه سخن گفته و به کمبود بارش و منابع آبی بهعنوان عوامل تهدیدکننده اشاره کرده است. این هشدار، اگرچه از منظر اقلیمی قابل تأمل است، اما در غیاب برنامهریزی بلندمدت، اصلاح الگوهای مصرف، و سرمایهگذاری در زیرساختهای پایدار، بیشتر به اعترافی تلخ درباره شکست سیاستگذاریهای گذشته شباهت دارد.
تهران، بهعنوان پایتخت سیاسی و اقتصادی کشور، نهتنها میزبان بیش از 10 میلیون نفر جمعیت است، بلکه قلب تپنده نظام اداری، صنعتی و خدماتی ایران محسوب میشود. در چنین شرایطی، طرحهایی مانند «تخلیه تهران» یا «جیرهبندی گسترده» اگر بدون پشتوانه کارشناسی و برنامهریزی دقیق مطرح شوند، نهتنها بحران را حل نمیکنند، بلکه به بیاعتمادی عمومی، مهاجرتهای بیبرنامه، و اختلال در نظم اجتماعی دامن میزنند.
از سوی دیگر، رئیسجمهور در همین سخنان به ناکارآمدی ساختارهای اداری اشاره کرده و گفته است که نهاد ریاستجمهوری با یکدهم نیروی انسانی فعلی نیز قابل اداره است. این اعتراف، اگرچه صادقانه است، اما پرسشی اساسی را پیش میکشد: اگر ساختارهای اداری تا این حد متورم و ناکارآمدند، چگونه میتوان انتظار داشت که بحرانهایی به پیچیدگی بحران آب، با همین سازوکارها مدیریت شوند؟
بحران آب در ایران، محصول همافزایی تغییرات اقلیمی، سوءمدیریت، و فقدان سیاستگذاری اقلیمی است. در چنین شرایطی، دولت باید بهجای هشدارهای رسانهای، به سمت تدوین و اجرای برنامههای جامع مدیریت منابع، اصلاح الگوهای مصرف، بازچرخانی آب، و آموزش عمومی حرکت کند. تخلیه تهران، اگر روزی بهعنوان گزینهای اضطراری مطرح شود، نه نشانهای از تدبیر، بلکه سندی از شکست در حکمرانی خواهد بود.
در نهایت، آنچه از رئیسجمهور انتظار میرود، نه صرفاً بیان دغدغهها، بلکه ارائه راهحلهای علمی، شفاف و قابل اجراست. مردم ایران، بیش از هر چیز، نیازمند اعتمادند—اعتمادی که تنها با اقدام مؤثر، پاسخگویی نهادی، و اصلاح ساختارها بازسازی میشود.
---
اگر بخواهی، میتونم همین یادداشت رو به صورت گزارش خبری، پادکست تحلیلی یا حتی طرح درس برای آموزش بحرانهای زیستمحیطی بازنویسی کنم. کدوم قالب برات جذابتره؟