خبرگزاری آریا -رئیس فدراسیون صادرات انرژی و صنایع وابسته ایران با انتقاد از رویکردهای حاکم بر سیاستگذاری انرژی و صادرات، تأکید کرد: ایران با برخورداری از ظرفیتهای عظیم در حوزه نفت، گاز، برق و خدمات فنیـمهندسی، میتواند به یکی از بازیگران اصلی انرژی در منطقه تبدیل شود، اما مداخلات دولت و عدم واگذاری واقعی امور به بخش خصوصی، این فرصتهای بزرگ را از بین برده است.
به گزارش خبرنگار اقتصادی آریا، حمیدرضا صالحی در نشست خبری بررسی چالشها و راهکارهای توسعه صادرات نفتی، با بیان اینکه درآمد ارزی کشور صرفاً با تکیه بر نفت به موفقیت پایدار نمیرسد، گفت: اگرچه گفته میشود درآمد ارزی کشور به حدود 50 میلیارد دلار میرسد، اما تا زمانی که مالکیت و میدان عمل به تشکلها و بخش خصوصی واگذار نشود و دولت از جایگاه تصدیگری عقب ننشیند، این درآمدها منجر به ثروتآفرینی پایدار نخواهد شد.
وی با اشاره به فرصتهای از دسترفته در کشورهای همسایه افزود: چرا بخش خصوصی ایران نباید در عراق، افغانستان، پاکستان و حتی کشورهای حوزه خلیج فارس نقشآفرینی کند؟ این کشورها نیاز جدی به برق، گاز و خدمات فنیـمهندسی دارند، اما ما بهجای فعالسازی بخش خصوصی، خودمان مانع حضور آن شدهایم.
صالحی با اشاره به پروژههای نیمهتمام زیرساختی گفت: خط انتقال برق 400 کیلوولت ایران ـ افغانستان سالهاست متوقف مانده، در حالی که میتوانست با سرمایهگذاری بخش خصوصی به بهرهبرداری برسد. همچنین پروژه کابل زیردریایی انتقال برق به امارات با طول حدود 380 کیلومتر، صرفاً به دلیل کمبود منابع مالی دولت متوقف شد، در حالی که اگر امروز فعال بود، منافع سیاسی و اقتصادی بزرگی برای کشور به همراه داشت.
وی با بیان این که اگر شبکههای برق و گاز ایران در سطح منطقه بههم متصل میشد، امروز ایران بازیگر اصلی انرژی منطقه بود توضیح داد: ترکیه نمونه روشن این سیاست است. رئیسجمهور این کشور شخصاً از پیمانکارانش حمایت میکند، اما در ایران هنوز تصور میشود همهچیز باید توسط دولت انجام شود.
رئیس فدراسیون صادرات انرژی با اشاره به ظرفیتهای گازی کشور تصریح کرد: ایران روزانه توان تولید بیش از 500 میلیون مترمکعب گاز را دارد و میدانهای گازی آماده توسعه هستند. بارها گفتهایم که حتی میتوان سرمایهگذار خارجی را وارد کرد، نیاز داخلی را تأمین کرد و مازاد را صادر کرد، اما سیاستهای محدودکننده و انحصاری اجازه این کار را نمیدهد.
پیمانسپاری ارزی و سیاستهای بانک مرکزی، صادرات را زمینگیر کرده است
صالحی با انتقاد از سیاستهای ارزی گفت: در هیچجای دنیا نرخ ارز را بهگونهای تعیین نمیکنند که صادرات آسیب ببیند. امروز بانک مرکزی با سیاستهای خود، یکی از عوامل اصلی کاهش صادرات است. پیمانسپاری ارزی، کارتهای یکبارمصرف و فشار بر صادرکنندگان واقعی، عملاً صادرکنندگان بزرگ را از میدان خارج کرده است.
وی افزود: دولت باید رگولاتور باشد، نه مالک. امروز شرکت ملی نفت و صنعت برق ایران هرکدام بیش از 100 میلیارد دلار دارایی دارند، اما این داراییها به ثروت مولد تبدیل نمیشود، چون اجازه داده نمیشود بخش خصوصی وارد میدان شود.
صالحی با اشاره به توان بخش خصوصی در صنعت برق گفت: 67 درصد نیروگاههای کشور در اختیار اعضای تشکلهای خصوصی هستند. این بخش میتواند هم کمبود برق داخل کشور را جبران کند و هم به صادرکننده منطقهای تبدیل شود ،حتی سرمایهگذاری در نیروگاههای دریایی و صادرات برق از این مسیر نیز امکانپذیر است.
رقابت ایران در عراق رقابت شرکتها نیست؛ رقابت رؤسای جمهور است
وی با تأکید بر نبود نگاه راهبردی به صادرات در دولت گفت: ما هنوز در دولت فرد یا نهادی نداریم که از صبح تا شب فقط به صادرات فکر کند. سازمان توسعه تجارت همزمان متولی واردات و صادرات است و در ساختار وزارت صمت به حاشیه رانده شده، این یعنی صادرات در اولویت واقعی کشور نیست.
رئیس فدراسیون صادرات انرژی با اشاره به رقابت منطقهای تصریح کرد: رقابت ایران در عراق، رقابت شرکتها نیست، رقابت رؤسای جمهور است. رئیسجمهور ترکیه شخصاً برای پروژههای کشورش وارد میدان میشود، اما در ایران چنین رویکردی دیده نمیشود؛ حتی زمانی که پیمانکاران ایرانی در عراق جان خود را از دست دادند، پیگیری در سطح حاکمیتی صورت نگرفت.
وی با اشاره به مشکلات مالیاتی صادرکنندگان گفت: دریافت 10 درصد مالیات بر ارزش افزوده از صادرکننده، قدرت رقابت را از بین میبرد. طبق قانون، صادرات باید معاف از مالیات باشد، اما در عمل سرمایه صادرکننده برای ماهها بلوکه میشود و همین موضوع باعث شکست در رقابت با کشورهای منطقه میشود.
صالحی تأکید کرد: اگر خوراک صنایع انرژی و پتروشیمی با سیاستهای حمایتی و هدفمند عرضه شود، صادرات پتروشیمی میتواند از حدود 12 میلیارد دلار به بیش از 20 میلیارد دلار افزایش یابد. این تصمیمات باید با مشارکت واقعی بخش خصوصی در دولت و مجلس اتخاذ شود.
وی با اشاره به ضرورت ایجاد ساختار جدید در دولت گفت: امیدواریم دولت آقای پزشکیان، همانطور که به حوزه انرژی توجه دارد، معاونت مستقل صادرات غیرنفتی ایجاد کند، فردی که مأموریتش فقط توسعه صادرات باشد، فرصتها را شناسایی کند و در کنار رئیسجمهور، منافع اقتصادی کشور را در سفرها و مذاکرات خارجی پیگیری کند. بدون چنین نگاهی، بسیاری از ظرفیتهای بالفعلنشدۀ کشور همچنان بلااستفاده باقی خواهد ماند.