خبرگزاری آریا – ماجرای سخنان و عذرخواهی عبدالرحیم سلیمانی اردستانی درباره شهادت حضرت زهرا (س)، بازتاب گستردهای در رسانهها و شبکههای اجتماعی داشت و بار دیگر ضرورت دقت علمی و مسئولیت اجتماعی در بیان مسائل اعتقادی را آشکار کرد.
به گزارش خبرگزاری آریا از قم، ماجرای اخیر سخنان عبدالرحیم سلیمانی اردستانی درباره شهادت حضرت زهرا (س) و سپس عذرخواهی او، بار دیگر اهمیت دقت علمی و مسئولیت اجتماعی در بیان مسائل اعتقادی را آشکار کرد.
موضوع شهادت حضرت زهرا (س) نه صرفاً یک واقعه تاریخی بلکه بخشی از هویت مذهبی و فرهنگی شیعیان است که در منابع معتبر شیعی بر وقوع آن تأکید شده و در آیینهای عزاداری و حافظه جمعی نقش بنیادین دارد.
ورود به چنین عرصهای بدون تخصص تاریخی و با بیان مبهم، زمینه سوءبرداشت را فراهم میکند و به جای نقد علمی، به شبههافکنی تعبیر میشود.
خطای علمی سلیمانی اردستانی دقیقاً در همین نقطه رخ داد و او بدون تکیه بر پژوهشهای مستند و با عباراتی غیرشفاف، سخنی گفت که به سرعت در فضای رسانهای بازنشر شد و موجی از واکنشهای انتقادی برانگیخت.
در جامعهای که باورهای دینی بخش مهمی از هویت جمعی را شکل میدهند هر جمله درباره شخصیتهای مقدس بار اجتماعی سنگینی دارد.
سخنان اردستانی نشان داد که مسئولیت اجتماعی در بیان مسائل اعتقادی کمتر از مسئولیت علمی نیست و استادان و نخبگان باید بدانند که در عصر شبکههای اجتماعی، هر اظهار نظر میتواند به سرعت به بحران اجتماعی بدل شود و اعتماد عمومی را خدشهدار کند.
عذرخواهی او هرچند بخشی از فشارها را کاهش داد اما نشان داد که مرزهای اعتقادی در جامعه ایران جدی و غیرقابل عبور هستند و این عقبنشینی را میتوان نشانهای از بازاندیشی در مسئولیت اجتماعی دانست، هرچند بازسازی اعتماد عمومی نیازمند زمان و شفافیت بیشتر است.
این رخداد در نهایت هشداری جدی برای حوزه و دانشگاه است که آزادی بیان علمی بدون توجه به حساسیتهای اعتقادی و اجتماعی، نه تنها علمی نیست بلکه میتواند به سرعت به بحرانی رسانهای تبدیل شود.
بیان مسائل اعتقادی باید با دقت، تخصص و احترام کامل همراه باشد تا هم شأن علمی حفظ شود و هم اعتماد عمومی آسیب نبیند.
ماجرای سلیمانی اردستانی نمونهای روشن از تقاطع علم، دین و رسانه در جامعه ایران بود که اگر با بیدقتی طی شود پیامدهای آن فراتر از یک مناظره علمی خواهد بود و به بحران اجتماعی بدل میشود.
یادداشت از: محمدرضا قربانزاده؛ روزنامهنگار و فعال رسانه